Camoumiho
Tanacetum parthenium
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Camamiho, Camamièli, Camamièri, Camamido, Camoumido.
Nom en français : Grande camomille.
Descripcioun :La camoumiho es uno grando erbo redoulento (óudour de pirètre), de sabour amaro, que trachis en group dins li vièi jardin d'ounte s'escapo. Se recounèis à si fueio plano descoupado en tros redoun. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Cultivado desempièi li rouman, es uno planto majo contro l'enflamacioun. S'acampon li flour que soun mes à seca. S'utiliso contro li mau d'iue (en infusioun) e d'auriho : caufa un cuié d'òli em'un pessu de flour secado, pièi un cop tebe, metre coula dins l'auriho malauto. En tisano èi peréu bono contro li mau d'estoumac o de fege.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tanacetum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1400 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Jardin
- Vièii muraio
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Tanacetum parthenium (L.) Sch.Bip., 1844
(= Chrysanthemum parthenium (L.) Bernh. = Leucanthemum parthenium (L.) Godr. & Gren. )
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786